موتسان :                         کسی که خوشبخت وسعادتمند محسوب می شود
نورپاشا :                         پاشای نورانی
نویان :                            سرکرده،فرمانده،شاهزاده،اصیل زاده،نجیب صاحب اصل ونسب
وورغون :                         دلباخته وشیفته،مفتون،شیدا،فریفته وواله گشته
وولکان :                         کوه آتشفشان
یئتکین :                         تکامل یافته ،بالغ شده،مجرّب
یئنَر :                            غالب ،پیروز وچیره
یئنیلمَز :                         آنکه هرگزشکست نخورده،ملغوب نگردد،صاحب دیانت
یاربَی :                         دوست ویاوربیک وآقا
یاردیمجی :                    کمک کننده ،مدد دهنده
یارقی :                         عدالت،رٲی وحکم ،شعور
یارقیچ :                         حاکم ،قاضی،داور
یازقی :                         سرنوشت ،بخت وطالع ،تقدیر
یاشموت :                      جوان خوش یمن ومبارک وخجسته ،خوش بخت واقبال
یاغیز :                           سیاه،مایل به سیاهی،خاک
یاکار :                           سوختن،شعله ورگشتن
یاکان :                          سوزاننده ،آتش زننده
یالچین :                        صخره بسیارمحکم ومقاوم وراست ،صخره قائم وتیز
یالمان :                         تپّۀ قائم وتیز،قلۀ کوه
یالین :                          شعله ،درخشان،درخشش آذرخش
یامچی :                       نامه رسان،چاپار،پیک ،قاصد
یانار :                           شعله ور،آتش افشان،آتشین
یورد :                           وطن ،سرزمین،مملکت یا ولایت
یوکسَک  :                     والا،بلند،فوق،عالی
یولاچ :                          رهبر،راهنما،ایلچی،پیامبر
یول بارس :                    پلنگ
ییگیت :                        جوانمرد،جسور،شجاع
ییلماز :                        انصراف ناپذیر،کسی که ازگفته اش عدول نکند ،بی باک
یٶنتَم :                         مِتُد،روش واصول،قاعده

تولین  :                           آنکه بسیار ظریف دیده می شود، آینه
توماقان  :                         گل نیلوفر
تونا  :                              نام ترکی رود« دونای» که پس از رود وولگا واقع در اروپا طولانی ترین محسوب می شود
جئیران  :                          غزال ،آهو
جان ایپک  :                       آنکه روح وقلبش همچون ابریشم لطیف وظریف است
جان سِئل  :                       متعلّق به روح وجان ،زنده وجاندار
جان سونار :                       کسیکه جان ودلش رادر تَبَق اخلاص گذارد ،آنکه از جانش نیزدریغ نورزد
جان سوی  :                       آنکه از تبارنیاکانی نیکو وقدرتمند باشد
جان شَن  :                        مسرور وبانشاط ،خوشبخت ، خوشحال وسرزنده
جَرَن  :                              جیران،گوزن ماده،کاربرداین نام بصورت «جَران »نیزدیده می شود
جیلوه لی  :                        باناز وغمزه ،آنکه عشوه وکرشمه کند
جیلوه ناز  :                         نازنین ،دارای ناز وغمزه ،عشوه گر
چئچئن :                            زیبا،برازنده وخوشایند
چاغداش  :                        معاصر، هم عصر، زندگی کردن در یک برهۀ زمانی واحد
چاغری  :                           شاهین شکاری ،طرلان؛ دعوت کردن ،بیانیه ،فراخواندن
چاغلار  :                            آبشار، آبی که جوشان وهمراه باغلیان وکف جاری گردد
چاغلایان  :                          آبشار،آبشار مصنوعی ،آب یارودی که از یک مکان مرتفع سرازیر گردد
چاقیر  :                             نام مخلوط با خاکستری ،پرنده شاهین تند وتیزودرشت
چایلان  :                           ماسه زار ،ریگزار
چلنگ  :                           حلقه گل ، تاج طلایی یانقره ای
چولپان  :                          ستارۀ زهریاناهید،ونوس
چیچک  :                          شکوفه ، گلهای گیاهان ودرختان که دارای رنگها ورایحه های متنوّعند
چیچک ناز :                       نازنین همانند گل ،زیبا رخسارعشوه گر
چیلَک  :                          گیاه توت فرنگی ومیوۀ آن
چیم ناز  :                         بسیار ناز کننده ،دارای عشوه وناز
حاک سال  :                     منسوب به حق وحقیقت ،درارتباط با حق
حورال :                           آزاد، مستقل،آزاده
خاتون :                          درزن ،عیال،زوجه وهمسر
خانیم  :                          عنوانی است مختص بانوان وبرگرفته از کلمه خان
خانیم زَر :                       خانمی نظیر طلا
دادلی  :                        خوشمزه،بامزه
داغشَن  :                      شادی وسرور کوهستان
دالغا :                           موج
دانشن  :                      فجر شادی
دَفنه  :                         درخت همیشه سبز که ازبرگهایش‎درصنایع غذایی‎استفاده میشود،درختچۀ غاز،درختچۀ برگ بو
دَنیز  :                           دریا ، قسمت دریاهای زمین،دریای آب شور که با خشکی احاطه شود،وسیع،افزون،بی نهایت
دورا  :                           قله کوه
دور تَکین  :                    همچون دُرّ،نظیر مروارید ،عزیز ودوست داشتنی
دوردانه :                       دانه مروارید،دُرّ،لٶلٶ،عزیزومحبوب،خلف یااولاد گرامی ودوست داشتنی
دورنا :                          درنا
دوزگون  :                      راست ودرست،عاری ازکجی وانحراف،مطابق باقاعده واصول ،بدون کمی وکاستی،کامل
دوزلو :                           بانمک ،ملیح ،باملاحت
دولغون :                        پر ،تمام
دولقون  :                        تمام وکامل ،پروانباشته شده ، دارای مضمون،مهم،والا،برتر
دونیا  :                           کائنات ،کرۀ زمین ،عالم هستی ،عالم اجتماعی انسانها
دویسال  :                       دارای احساس وعاطفه ،صاحب حس وادراک واندر یافت ظریف،حسّاس
دویغو :                           درک ودریافت حوادث عالم خارج،قابلیت فهم وادراک،متوجه شدن وآگاهی یافتن
دیرلیک  :                        آسایش ،امن وامان ،آرامش ،حیات ،تفاهم وسازش متقابل
دیکمَن :                          رأس ،نوک ،قلۀ کوه
دیلَک :                            آرزو وخواسته،مراد،خواهش
دٶکمن  :                          جذاب،برازنده ولایق
دٶنوش  :                         تغییر و تحول اساسی جهت توسعه وگسترش چیزی ونیز ترقی وپیشرفت می باشد
رشمه  :                           روبان یا لنتی که به منظور زینت استفاده می شود
ریما  :                              نام قدیم در یاچه ارومیه .
زئینَب  :                            نگین سنگی قیمتی ،جواهرات ،زینت پدر